Jak wydziedziczyć i pozbawić prawa do zachowku?

publikacja: 2016-10-21, sekcja: spadki i dziedziczenie

Regulacje dotyczące wydziedziczenia unormowane zostały w kodeksie cywilny - określa on formę w jakiej należy dokonać wydziedziczenia, katalog przypadków w jakich dopuszczone jest wydziedziczenie oraz krąg osób, które mogą podlegać tej instytucji.

Pojęcie

Wydziedziczenie jest instytucją prawa cywilnego, polegająca na pozbawieniu zstępnych, małżonka oraz rodziców prawa do zachowku. Zaznaczenia wymaga, że wydziedziczenie może być tylko całkowite. Nie ma możliwości pozbawienia krewnego tylko części prawa do zachowku.

Forma

Zgodnie z regulacją prawną jedyną możliwą formą wydziedziczenia, jest sporządzenie przez spadkodawcę testamentu. Powyższe oznacza, że do ważności wydziedziczenia potrzebne jest aby spadkodawca posiadał zdolność testowania.

Katalog przypadków

Ustawodawca utworzył w akcie prawnym zamknięty katalog przypadków, których zaistnienie może prowadzić do podjęcia przez spadkodawcę decyzji o wydziedziczeniu. Spadkodawca może pozbawić zstępnego, małżonka lub rodzica prawa do zachowku jeżeli uprawniony do zachowku:

  • wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
  • dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
  • uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych

Warto w tym miejscu przytoczyć tezę orzeczeni Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 września 2014 r. I ACa 417/14, który stwierdził, że „ Niedopełnienie obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy może występować m.in. w sferze stosunków między rodzicami a dziećmi. Wchodzą tu w grę takie sytuacje, jak: zaniedbywanie obowiązków alimentacyjnych, odmawianie środków utrzymania, opieki w czasie choroby spadkodawcy. Zasadniczo przesłanki usprawiedliwiające wydziedziczenie i mające stan trwały powinny występować, istnieć w chwili sporządzenia przez spadkodawcę testamentu wydziedziczającego. Wydziedziczenie jest bezskuteczne, jeżeli w rzeczywistości nie istniała przyczyna, która stanowiła podstawę wydziedziczenia”

Należy pamiętać, że przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu, jeżeli bowiem taka przyczyna nie będzie wynikać z testamentu (nawet gdyby w rzeczywistości istniała) wydziedziczenie będzie nieskuteczne. Spadkodawca  powinien więc na przykład w treści testamentu wskazać przykłady zachowań osoby którą chce wydziedziczyć

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji spadki i dziedziczenie oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.