Alimenty od rodziców dla pełnoletniego dziecka

publikacja: 2016-08-18, sekcja: prawo rodzinne

Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje kwestię obowiązku alimentacyjnego rodziców względem ich dziecka. Zgodnie z regulacjami rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Problem powstaje, kiedy dziecko ukończy 18 lat. Co wtedy ? Czy rodzice zobowiązani są nadal płacić alimenty ?

Na wstępie należy wskazać, że zakres świadczeń alimentacyjnych ( a w praktyce ich wysokość) zależy od:

  • usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego
  • oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego

Usprawiedliwione potrzeby dziecka będą różne w zależności od wieku czy stopy życiowej, chodzi tu bowiem nie tylko o zaspakajanie podstawowych potrzeb bytowych, ale również zainteresowań i uzdolnień człowieka adekwatnych do jego możliwości psychofizycznych i intelektualnych.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że kodeks rodzinny i opiekuńczy jednoznacznie wskazuje, że uzyskanie przez dziecka pełnoletniości nie powoduje automatycznie uchylenie obowiązku alimentacyjnego rodzica względem dziecka. Regulacje prawne dają jednak możliwość, w pewnych sytuacjach, uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Te dwa wyżej wskazane przypadki dają możliwość uchylenia się od obowiązku alimentacyjnego. Z punku widzenia dziecka, które osiągnęło pełnoletność ważne jest orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2002 r. w sprawie o sygnaturze akt:  V CKN 1032/00, w którym stwierdzono, że  „Sam fakt osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, jak i uzyskiwanie przez nie środków finansowych z tytułu pracy zawodowej, renty inwalidzkiej czy zasiłku dla bezrobotnych, nie pociąga za sobą automatycznie ustania obowiązku alimentacyjnego ciążącego na rodzicach”. Takiego obowiązku nie uchyla również podjęcie przez dziecko dalszej nauki np. studiów dziennych. Jeżeli bowiem dorosłe dziecko ma wyuczony zawód i możliwość pracy oraz chce dalej kontynuować naukę, rodzice obowiązani są łożyć na jego utrzymanie w miarę swoich materialnych możliwości (wyrok SN z dnia 10-12-1998, sygn. akt: I CKN 1104/98).

Warto dodać, że postępowanie sądowe o alimenty może mieć dwojaki charakter, w zależności od tego czy wcześniej są orzekał już w powyższej sprawie. Jeżeli np. sąd wydał wyrok w sprawie o alimenty i zobowiązał do łożenia na rzecz dziecka w okresie kiedy nie było jeszcze pełnoletnie – dziecko może spotkać się z pozwem o uchylenie obowiązku alimentacyjnego – warto wiedzieć jak w takiej sytuacji bronić się szczególnie jeżeli faktycznie, samodzielne utrzymanie się jest trudne.

Z inna sytuacją można się spotkać, kiedy dziecko ukończyło 18 rok życia, nie jest wstanie utrzymać się samo, rodzice odmawiają spierania go finansowo, a wcześniej sąd nie orzekł o alimentach. W takim przypadku dziecku przysługuje prawo wniesienia powództwa o zasądzenie alimentów od rodziców. Pozew taki należy skierować do właściwego sądu rejonowego. 

-----
NOWOŚĆ! Poradnik "Rozwód i separacja, kompendium wiedzy", zawierający odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w trakcie spraw rozwodowych, dotyczących separacji oraz unieważnienia małżeństwa.
Publikacja dostępna online w formie elektronicznej, po zakupieniu przesyłana na skrzynkę pocztową w ciągu kilku minut.
 
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo rodzinne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.