Jak uzyskać polskie obywatelstwo?

publikacja: 2014-02-19, sekcja: prawo imigracyjne

Cudzoziemiec ma możliwość uzyskać obywatelstwo polskie w sposób dwojaki: poprzez nadanie obywatelstwa polskiego bądź poprzez uznanie za obywatela polskiego. Z uwagi na liczne rozbieżności pomiędzy tymi procedurami, każdą z nich omówimy osobno.

1. Nadanie obywatelstwa polskiego

Zgodnie z Ustawą z dnia 2 kwietnia 2009 r.o obywatelstwie polskim Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie, jednak odbywa się to tylko i wyłącznie na wniosek cudzoziemca lub w przypadku małoletniego – jego przedstawicieli ustawowych. Wniosek składa się na specjalnym formularzu, którego wzór określa Rozporządzenie Prezydenta RP (http://obywatelstwo.eu/wniosek-o-nadanie.pdf)

Przedmiotowy wniosek musi zawierać następujące dane:

  1. dane cudzoziemca;
  2. adres zamieszkania;
  3. informacje o rodzicach cudzoziemca i dalszych wstępnych, jeżeli posiadali obywatelstwo polskie;
  4. informacje o posiadaniu obywatelstwa polskiego w przeszłości, jego utracie oraz dacie nabycia obywatelstwa innego państwa;
  5. informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca, jego osiągnięciach zawodowych, działalności politycznej i społecznej;
  6. informację o znajomości przez cudzoziemca języka polskiego;
  7. dane małżonka cudzoziemca;
  8. informację, czy cudzoziemiec ubiegał się o nabycie obywatelstwa polskiego w przeszłości;
  9. uzasadnienie.

Cudzoziemiec sprawujący władzę rodzicielską nad małoletnim cudzoziemcem umieszcza dodatkowo we wniosku:

  1. dane małoletniego;
  2. informację, czy i przed jakim organem zostały złożone oświadczenia o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa

Do wniosku o nadanie obywatelstwa polskiego należy dołączyć dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we wniosku oraz fotografie osób objętych wnioskiem ( fotografia powinna być nieuszkodzona, kolorowa, o wymiarach 4,5 cm x 3,5 cm, wykonana w ciągu ostatnich 6 miesięcy)

Przedmiotowy wniosek składa się za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub za pośrednictwem konsula ( w przypadku osoby zamieszkałej za granicą), osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym.

Jeżeli wniosek nie spełnia wymagań formalnych albo zawiera jakiekolwiek inne braki ( niedołączone dokumenty, fotografie itd.), organ przyjmujący wniosek wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

Jeśli nie ma żadnych braków formalnych, organ przyjmujący wniosek przekazuje go wraz z załącznikami i własną opinią Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, przed przekazaniem wniosku Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej również jest zobowiązany sporządzić opinię i w tym celu może zwrócić się  do Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, które mogą mieć istotne znaczenie w sprawie.

Cudzoziemiec nabywa obywatelstwo polskie w dniu wydania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej postanowienia o nadaniu obywatelstwa polskiego. Prezydent w swojej decyzji nie jest ograniczony żadnymi warunkami, które powinien spełnić cudzoziemiec, aby zostało mu nadane obywatelstwo polskie. Oznacza to, że Prezydent może nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi, bez względu na to – na przykład – jak długo przebywa w Polsce.

2. Uznanie za obywatela polskiego

W tym przypadku również konieczny jest wniosek cudzoziemca, który składa się do wojewody, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy. Podstawowa różnica między nadaniem obywatelstwa polskiego, a uznaniem za obywatela polskiego, polega na tym, że o ile w pierwszym przypadku decyzję podejmuje Prezydent i nie jest on ograniczony żadnymi warunkami, wydając postanowienie o nadaniu bądź też odmowie nadania obywatelstwa, o tyle w drugim – jeśli są spełnione wszystkie przesłanki, wojewoda wydaje decyzję o uznaniu za obywatela polskiego.

Za obywatela polskiego uznaje się:

  1. cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub na podstawie prawa stałego pobytu, który posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;
  2. cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, który:
    1. pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub
    2. nie posiada żadnego obywatelstwa;
  3. cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej;
  4. małoletniego cudzoziemca, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;
  5. małoletniego cudzoziemca, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, jeżeli małoletni przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawa stałego pobytu, a drugie z rodziców nieposiadające obywatelstwa polskiego wyraziło zgodę na to uznanie;
  6. cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki:
    1. posiada zezwolenie na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich lub prawo stałego pobytu,
    2. posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego;
  7. cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem.

Wymogi formalne wniosku są w większości takie same jak w przypadku nadania obywatelstwa polskiego. Istnieje jednak znaczna różnica jeśli chodzi o wymogi materialne, ponieważ cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za obywatela polskiego, jest obowiązany posiadać znajomość języka polskiego. Fakt ten musi zostać potwierdzony certyfikatem znajomości języka uzyskanym po zdaniu egzaminu państwowego, świadectwem ukończenia szkoły (np. szkoły podstawowej, średniej lub wyższej) w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim. Certyfikaty znajomości języka polskiego wydawane są przez Państwową Komisję POświadczania Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego.Obecnie, aby otrzymać certyfikat należy zdać egzamin organizowany przez ww. Komisję na poziomie podstawowym komunikatywnym (poziom B1).

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo imigracyjne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.