Jak się rozwieść na jednej rozprawie

publikacja: 2013-12-15, sekcja: prawo rodzinne

Wielu małżonków w momencie, gdy zachodzi konieczność wzięcia rozwodu, zastanawia się nad możliwością jak najszybszego rozstrzygnięcia sprawy. Szczególnie dotyczy to osób mieszkających bądź pracujących za granicą, dla których stawiennictwo na każdym terminie rozprawy toczącej się przed polskim Sądem jest szczególnie uciążliwe, a często również kosztowne. Czy istnieje więc możliwość aby przy całej zawiłości polskiego prawa i przewlekłości postępowań toczących się przez polskimi sądami powszechnymi, rozwieść się - mówiąc kolokwialnie - szybko i sprawnie?

Obowiązujące przepisy notabene stwarzają taką możliwość, o ile małżonkowie są w stanie, pomimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, dojść w praktycznych kwestiach do porozumienia.

Pierwszą przesłanką, która musi zostać spełniona, jest wystąpienie z pozwem o rozwiązanie małżeństwa bez orzekania o winie (art. 57 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Oczywistym jest fakt, iż każdy z małżonków musi mieć taki sam pogląd na kwestię winy, wówczas jeśli w pozwie i odpowiedzi na pozew, małżonkowie zgodnie żądają rozwodu bez orzekania o winie, sąd zaniecha orzekania o winie i wystąpią skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Drugą przesłanką - najistotniejszą z punktu widzenia niezwłocznego zakończenia postępowania - jest kwestia małoletnich dzieci, które urodziły się z danego małżeństwa. Sąd nie orzeknie bowiem ani rozwodu, ani nawet separacji, jeśli wskutek takiego orzeczenia, miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków (zgodnie z art. 56 § 2 k.r.i.o oraz art.611 § 2 k.r.i.o.). Oznacza to, iż aby uzyskać rozwód, unikając przewlekłego postępowania, małżonkowie muszą powołać świadka, który stawi się na wezwanie Sądu i zezna (o ile jest to zgodne z prawdą!), że wskutek rozwiązania danego małżeństwa, nie dojdzie do naruszenia dobra małoletnich dzieci. Jednocześnie Sąd w takiej sytuacji ma obowiązek orzec o władzy rodzicielskiej, uregulowaniu kontaktów z małoletnimi dziećmi oraz alimentacji (art.58 k.r.i.o.). Decydowania przez Sąd o kontaktach można uniknąć o ile małżonkowie zgadzają się aby władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi, powierzyć obojgu z nich. Ponadto należy wskazać w pozwie, z którym z rodziców małoletnie dzieci mają zamieszkać oraz jaka będzie wysokość renty alimentacyjnej, którą drugi z rodziców będzie zobowiązany płacić z tytułu kosztów utrzymania i wychowania dziecka.

Kolejną przesłanką konieczną do zrealizowania jest stawiennictwo stron i świadka na wezwanie Sądu na pierwszym wyznaczonym terminie rozprawy. Jeśli małżonkowie nie zmienią zdania, co do kwestii winy (mają takie prawo w toku postępowania) i nadal są zgodni w temacie wykonywania władzy rodzicielskiej, alimentów oraz uregulowania kontaktów, Sąd może orzec rozwiązanie małżeństwa przez rozwód na pierwszej rozprawie. Często zależy to również od kwestii praktycznych, np. czas wyznaczony na daną sprawę na wokandzie, długość przesłuchiwania stron bądź świadka. Co do zasady w sytuacji, gdy małżonkowie nie są do siebie wrogo nastawieni i pragną zakończyć sprawę szybko oraz polubownie, Sąd dochowa wszelkiej staranności, aby rozstrzygnąć sprawę bez zbędnej zwłoki czyli nawet już na pierwszej rozprawie.

Nie można jednak zapominać, iż nawet w sytuacji polubownego rozwiązywania sprawy, Sąd orzeknie rozwód tylko i wyłącznie, gdy zgadza się z żądaniami pozwu/odpowiedzi na pozew i faktycznie stwierdzi zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Udowodnieniu tego faktu ma służyć głównie przesłuchanie stron, o ile zgodnie zeznają, iż nie widzą szansy na odbudowanie łączących ich wcześniej więzi emocjonalnych i fizycznych.

Jako ciekawostkę warto przytoczyć art. 59 k.r.i.o, zgodnie z którym małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa o ile złoży takie oświadczenie w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu. Jest to informacja o tyle istotna, iż jeżeli chcący wrócić do pierwotnego nazwiska małżonek (należy pamiętać, iż jest możliwość przyjęcia nazwiska żony przez męża), uchybi wskazanemu w przepisie terminowi, stosuje się Ustawę o zmianie nazwiska i imienia. Oznacza to, iż powrót do pierwotnego nazwiska będzie możliwy tylko po przejściu skomplikowanej i czasochłonnej procedury administracyjnej. Dlatego też kwestię nazwiska, warto rozwiązać w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku o rozwiązaniu małżeństwa.

-----
NOWOŚĆ! Poradnik "Rozwód i separacja, kompendium wiedzy", zawierający odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w trakcie spraw rozwodowych, dotyczących separacji oraz unieważnienia małżeństwa.
Publikacja dostępna online w formie elektronicznej, po zakupieniu przesyłana na skrzynkę pocztową w ciągu kilku minut.
 
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo rodzinne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.