Unieważnienie testamentu - sposoby i warunki
publikacja: 2015-05-12, sekcja: spadki i dziedziczenieUnieważnienie testamentu może nastąpić z różnych przyczyn. Przyczyny te należy podzielić na 4 grupy: brak po stronie testatora zdolności testowanie, niedochowanie przez testatora warunków formalnych, testament dotknięty wadami oświadczenia woli oraz testament sfałszowany.
Zgodnie z regulacją zawarta w Kodeksie Cywilnym testament sporządzić może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Testament będzie nieważny jeżeli sporządzony zostanie w formie, której nie przewiduje Kodeks Cywilny. Nadto, testament może zawierać rozrządzenia tylko jednego spadkodawcy, w związku z czym rozporządzenie na wypadek śmierci sporządzone wspólnie z inną osobę będzie nieważne. Ponadto, w przypadku sporządzenia testamentu spadkodawca musi pamiętać o obowiązkowych elementach rozporządzenia - może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Niedochowanie tego obowiązku może spowodować, iż testament zostanie uznany za nieważny.
Ponadto, testament będzie nieważny jeżeli został sporządzony:
1) w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
2) pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;
3) pod wpływem groźby.
Co, więcej są sytuacje, w których możemy przypuszczać, iż testament został sfałszowany, a więc nie został w ogóle sporządzony przez spadkodawcę. W takim przypadku również możemy dochodzić przed sądem unieważnienia testamentu, powołując jednocześnie stosowne dowody na tą okoliczność.
W jaki sposób dochodzić nieważności testamentu
W takcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku należy złożyć wniosek o uznanie testamentu testatora za nieważny. Wskazać należy w nim, dlaczego uważamy, iż rozporządzenie na wypadek śmierci sporządzone przez zmarłego jest nieważne. Jeżeli uważamy, że spowodowane jest to np. stanem wyłączającym świadome powzięcie decyzji z uwagi na chorobę psychiczną zmarłego, powinniśmy do takiego wniosku dołączyć stosowną dokumentację medyczną, można powołać również świadków na tą okoliczność.
Zdarza się również, że kwestia nieważności testamentu ujawnia się po zakończeniu postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. Wówczas w oparciu o art. 679 KPC można wnosić o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, jeżeli osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony. Wniosek o wszczęcie takiego postępowania może założyć każdy zainteresowany.
Dodatkowo, wskazać należy, że dopuszczalne jest powództwo o ustalenie nieważności testamentu. „ Jednakże brak jest interesu prawnego w wytoczeniu powództwa, jeżeli interes ten może być zaspokojony w innym postępowaniu, w szczególności w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku albo w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku”( SN z dnia 30 grudnia 1968 r., III CZP 103/68).
-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji spadki i dziedziczenie oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.
