Ochrona dla świadków i pokrzywdzonych w postępowaniu karnym

publikacja: 2015-05-01, sekcja: prawo karne

Z dniem 8 kwietnia 2015 r. weszła w życie Ustawa o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka. Ustawa określa zasady, warunki i zakres stosowania środków ochrony i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka oraz osób im najbliższych, jeżeli w związku z toczącym się albo zakończonym postępowaniem karnym z udziałem pokrzywdzonego lub świadka albo postępowaniem karnym skarbowym z udziałem świadka istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia tych osób.

Zagwarantowanie ochrony dla pokrzywdzonych i świadków w związku z ich udziałem w postępowaniu karnym jest ważne z uwagi na składane przez nich zeznania, które często obciążają sprawcę przestępstwa, co może powodować zagrożenie dla zdrowia lub życia nie tylko ich samych, ale również osób im najbliższych.

Rodzaje środków ochrony i pomocy

Zgodnie z nową ustawą do środków ochrony i pomocy należy zaliczyć:

  1. ochronę na czas czynności procesowej;
  2. ochronę osobistą;
  3. pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu.

Środków ochrony i pomocy udziela komendant wojewódzki Policji, w którego okręgu mają miejsce pobytu pokrzywdzony, świadek lub osoby im najbliższe, wobec których ma być stosowany środek ochrony lub pomocy.

Ochrona na czas czynności procesowej może polegać na obecności funkcjonariuszy Policji w pobliżu osoby chronionej w trakcie czynności procesowej z jej udziałem, w drodze do miejsca przeprowadzenia tej czynności lub w drodze powrotnej.

Ochrona osobista może zostać udzielona w przypadku wysokiego stopnia zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby chronionej w związku z postępowaniem karnym lub karnym skarbowym, jeżeli zachodzi konieczność długotrwałej ochrony. Ochrona osobista może polegać na:

  1. stałej obecności funkcjonariuszy Policji w pobliżu osoby chronionej;
  2. czasowej obecności funkcjonariuszy Policji w pobliżu osoby chronionej;
  3. czasowej obserwacji osoby chronionej i otoczenia, w którym przebywa;
  4. wskazaniu osobie chronionej bezpiecznych miejsc przebywania oraz czasu i bezpiecznego sposobu przemieszczania się;
  5. określeniu zakresu, warunków i sposobu kontaktowania się osoby chronionej z innymi osobami.

Pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu może zostać udzielona w przypadku wysokiego stopnia zagrożenia dla życia lub zdrowia osoby chronionej w związku z postępowaniem karnym lub karnym skarbowym, jeżeli zachodzi konieczność długotrwałej ochrony, a inne środki ochrony i pomocy mogą być niewystarczające.

Pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu polega na podejmowaniu czynności organizacyjnych umożliwiających osobie chronionej pobyt w innym miejscu niż dotychczasowe poprzez:

  1. udostępnienie tymczasowego lokalu mieszkalnego, zapewniającego zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych;
  2. pomoc w wynajęciu mieszkania;
  3. pomoc w przeprowadzce lub zagospodarowaniu;
  4. pomoc w załatwieniu ważnych spraw życiowych związanych ze zmianą miejsca pobytu.

Jak uzyskać ochronę?

Środków ochrony i pomocy udziela właściwy komendant Policji na pisemny wniosek:

1) pokrzywdzonego lub świadka, złożony za pośrednictwem organu prowadzącego czynności operacyjno-rozpoznawcze albo postępowanie sprawdzające lub postępowanie przygotowawcze albo sądu, który może przedstawić pisemną opinię w przedmiocie wniosku;

2) organu prowadzącego czynności operacyjno-rozpoznawcze albo postępowanie sprawdzające lub postępowanie przygotowawcze albo sądu, złożony za zgodą pokrzywdzonego lub świadka.

We wniosku o udzielenie środków ochrony i pomocy należy wskazać okoliczności uzasadniające ich udzielenie  każdej osobie, wobec której mają one być stosowane. Zarządzenie w przedmiocie udzielenia środków ochrony i pomocy wydaje właściwy komendant Policji w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania wniosku. O udzieleniu lub odmowie udzielenia środków ochrony i pomocy niezwłocznie powiadamia się osobę chronioną, której dotyczy zarządzenie, oraz sąd albo  właściwy organ. Osoba, której odmówiono udzielenia środków ochrony i pomocy, może w terminie 7 dni od dnia powiadomienia o odmowie złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Ustawodawca w szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza stosowanie wyżej wymienionych środku po złożeniu wniosku, ale przed jego rozpatrzeniem.

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo karne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.