Ubezwłasnowolnienie-różnice ubezwłasnowolnienie całkowite a częściowe

publikacja: 2014-12-11, sekcja: prawo cywilne

Ubezwłasnowolnienie jest instytucją, dzięki której osoba fizyczna pozbawiona jest zdolności do podejmowania czynności prawnych, czyli prawa decydowania w sposób skuteczny o sobie. Dzięki tej instytucji Państwo, może chronić interesy  osób, takich które w sposób świadomy nie są w stanie ich zabezpieczyć. Do decydowania o ubezwłasnowolnieniu uprawniony jest  tylko jeden organ – sąd.

Pod pojęciem zdolności do czynności prawnych należy rozumieć możliwość uzyskiwania uprawnień oraz przyjmowania na siebie obowiązków prawnych, czyli możność nabywania praw i zaciągania zobowiązań, np. złożenie oświadczenia woli w postaci chęci sprzedaży lub kupna mieszkania. Posiadanie zdolności do czynności prawnych daje możliwość dokonywania czynności prawnych samodzielnie, oznacza to, że do np. zakupu samochodu nie potrzebujemy kogoś zgody. Czynnością prawną jest w zasadzie każda czynność dokonana przez osobę, która wywołuje skutki w zakresie prawa

Osobę fizyczną można ubezwłasnowolnić całkowicie albo częściowo. Ubezwłasnowolnienie całkowite może nastąpić jeżeli osoba, która ukończyła 13 lat w wyniku choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lun narkomanii Nie jest wstanie kierować swoim postępowaniem. Przesłanki te muszą wystąpić łącznie, a wiec niezaistnienie którejkolwiek z nich powoduje, iż do niniejsze ubezwłasnowolnienie nie zostanie orzeczone.  Natomiast ubezwłasnowolnić częściowo można osobę osoba pełnoletnią, z  powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych ( np. pijaństwa lub narkomanii), jeżeli jej stan nie uzasadnia ubezwłasnowolnia całkowitego, lecz potrzeba jest pomoc do prowadzenia jej spraw.

O ubezwłasnowolnieniu orzeka sąd okręgowy, a następnie orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu sąd ten przesyła do sadu opiekuńczego, a więc sądu rejonowego wydział rodzinny i nieletnich. Sąd opiekuńczy dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie ustanawia się opiekuna, natomiast dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratora.

Skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego

Czynność dokonana samodzielnie przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie, a więc nie przez opiekuna, jest NIEWAŻNA, z pewnymi wyjątkami. W sytuacji gdy osoba ubezwłasnowolniona całkowicie zawrze umowę powszechnie zawieraną w drobnych sprawach życia codziennego , umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych. Co należy przez to rozumieć :

  • Umowa jest ważna gdy, osoba ubezwłasnowolniona pójdzie do sklepu kupi chleb za cenę normalną tj. np. za 3,00 zł., a sprzedawca wyda mu zakupioną rzecz.
  • Umowa jest nieważna gdy, osoba ubezwłasnowolniona pójdzie do sklepu kup ten sam chleb za cenę znacznie zawyżoną np. 200 zł.

Skutki ubezwłasnowolnienia częściowego

Aby czynność prawna, powodująca powstanie zobowiązania lub rozporządzanie swoim prawem, dokonana przez osobę częściowo ubezwłasnowolnioną była ważna potrzeba jest zgoda przedstawiciela ustawowego (KURATORA), z pewnymi wyjątkami np. może rozporządzać swoim zarobkiem. Wskazać należy, iż ważność umowy, która została zawarta przez z osobę ograniczoną w zdolnościach do czynności prawnych zależy od jej potwierdzenia przez przedstawiciela ustawowego. Natomiast, jeżeli osoba ograniczona w zdolnościach do czynności prawnych dokonała sama jednostronne czynności prawnej, do której ustawa wymaga zgody przedstawiciela ustawowego czynność jest nieważna, np. zrzeczenie się własności nieruchomości

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo cywilne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.