Jak usprawiedliwić nieobecność w sądzie?

publikacja: 2014-09-25, sekcja: prawo cywilne

Nieusprawiedliwione niestawiennictwo w sądzie może skutkować nałożeniem przez sąd grzywny. Największe znaczenie w tym zakresie mają przepisy kodeksu postępowania cywilnego o karach za niestawiennictwo świadka, które znajdują również zastosowanie w stosunku do stron  jeżeli bez usprawiedliwionych powodów nie wykonują one w toku postępowania postanowień lub zarządzeń sądu. W myśl art. 274 k.p.c. za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywnę, po czym wezwie go powtórnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do świadka, który oddalił się z sądu bez zezwolenia przewodniczącego. Świadek w ciągu tygodnia od daty doręczenia mu postanowienia skazującego go na grzywnę lub         na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany, może usprawiedliwić swe niestawiennictwo.     W razie usprawiedliwienia niestawiennictwa sąd zwolni świadka od grzywny i od przymusowego sprowadzenia. Postanowienia sądu mogą zapaść na posiedzeniu niejawnym.

Usprawiedliwienie niestawiennictwa powinno zostać sporządzone na piśmie, które należy złożyć w biurze podawczym sądu bądź przesłać pocztą. W interesie świadka jest aby usprawiedliwić swoją nieobecność przed rozprawą, gdyż wówczas nie musi obawiać się nałożenia na niego kar pieniężnych. W szczególnie uzasadnionych przypadkach świadek może również poinformować o swojej nieobecności sąd telefonicznie – z rozmowy pracownik sekretariatu sporządzi notatkę służbową, która zostanie przedłożona sędziemu. W gestii sędziego jednak leży uwzględnienie bądź nie podanego usprawiedliwienia.

W przypadku gdy świadek nie stawił się na rozprawie z powodu choroby oprócz usprawiedliwienia musi przedłożyć stosowne zaświadczenie lekarskie wydane przez uprawnionego lekarza tj. lekarza sądowego. Informacje   o liście uprawnionych lekarzy, godzinach i dniach przyjęć uzyskać można w sekretariatach poszczególnych sądów.

W stosunku do strony sąd stosuje co prawda przepisy o niestawiennictwie świadków jednakże nie może nakazać przymusowego sprowadzenia strony do sądu. Gdy stroną tą jest jednostka organizacyjna, grzywnie podlega pracownik odpowiedzialny za wykonanie postanowień lub zarządzeń, a w razie niewyznaczenia takiego pracownika lub niemożności jego ustalenia - kierownik tej jednostki (art. 474 k.p.c.). Sąd wzywając stronę na rozprawę często stosuje rygor pominięcia dowodu z przesłuchania strony. Oznacza to, że nieusprawiedliwione niestawiennictwo spowoduje, iż strona nie zostanie przez sąd przesłuchana, a co za tym idzie, jej wyjaśnienia nie będą stanowiły dowodu w danej sprawie, co zazwyczaj działa na jej niekorzyść.

Przedstawiciele judykatury stoją na stanowisku, że niestawiennictwo świadków bądź stron nie może być podstawą do zawieszenia postępowania. Właściwym środkiem dyscyplinującym stronę, która uchyla się        od stawiennictwa w celu uchylenia się od przesłuchania jest natomiast stosowanie grzywny na podstawie art. 274 § 1 KPC w zw. z art. 304 zd. 3 KPC w zw. z art. 13 § 2 KPC (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie - I Wydział Cywilny z dnia 15 stycznia 2013 r., sygn. akt I ACz 2056/12).

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo cywilne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.