Odszkodowanie za wadliwe wykonanie umowy

publikacja: 2014-08-28, sekcja: prawo cywilne

Przy zlecaniu wykonania określonych prac tzw. fachowcom, najczęściej dochodzi do zawarcia umowy o dzieło.  Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się bowiem do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia (art. 627 kodeksu cywilnego). Jeżeli współpraca układa się po naszej myśli, nie ma większych problemów w zrealizowaniu postanowień zawartej – w wielu przypadkach w formie ustnej – umowy. Problem pojawia się w sytuacji, gdy przyjmujący zamówienie nie realizuje zleconych prac w terminie bądź wykonuje określone dzieło w sposób wadliwy.

Wówczas rodzi się pytanie  w jaki sposób zamawiający może „przymusić” fachowca do właściwego wykonania danego zadania, w szczególności, gdy wynagrodzenie zostało już wypłacone. 

W takich przypadkach zastosowanie znajdą przepisy ogólne kodeksu cywilnego oraz dotyczące umowy o dzieło. Zgodnie z art. 636 k.c. jeżeli przyjmujący zamówienie (wykonawca) wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt  i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

Co więcej jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła. W pierwszej kolejności należy pamiętać o konieczności wyznaczenia wykonawcy odpowiedniego terminu do zmiany sposobu wykonania. Spełniając wymogi wskazane w przepisie, pewne jest, iż w przypadku niedotrzymania przez niego terminu możemy zlecić wykonanie dzieła kolejnemu wykonawcy na koszt i ryzyko dotychczasowego. Oznacza to, iż fachowiec, który wadliwie wykonał swoją pracę, będzie zmuszony pokryć koszty wynajęcia kolejnego fachowca, którego celem będzie dokończenie dzieła. W tym miejscu warto odwołać się do treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2013 r., w którym skład orzekający wskazał, że nieskorzystanie przez zamawiającego z przewidzianego w art. 636 § 1 KC uprawnienia do żądania od wykonawcy zmiany sposobu wykonywania dzieła nie uwalnia wykonawcy od odpowiedzialności za wady dzieła (sygn. akt II CSK 605/12). Tym samym niewyznaczenie wykonawcy odpowiedniego terminu do zmiany sposobu wykonania dzieła, nie wyklucza jego odpowiedzialności za wytworzone wady.

Biorąc natomiast pod uwagę przepisy ogólne, jeżeli zamawiający poniósł szkodę  ( z powodu nieotrzymania dzieła w terminie bądź wadliwego wykonawstwa), może żądać jej naprawienia. Szkoda stanowi zazwyczaj uszczerbek finansowy powstały wskutek wadliwego działania jednej ze stron umowy. Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego przez przywrócenie stanu poprzedniego albo przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. W takim przypadku, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Między zaistniałą szkodą a działaniem wykonawcy musi zachodzić związek przyczynowy. Zobowiązany do odszkodowania ponosi więc odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

-----
Zapraszamy do przeczytania innych artykułów z sekcji prawo cywilne oraz kontaktu z naszymi prawnikami.
Kancelaria świadczy także porady prawne przez Internet, zapraszamy do wypełnienia bezpłatnego formularza wyceny usługi.